Cumhurbaşkanlarımız.

M.Kemal Atatürk İsmet İnönü Celal Bayar Cemal Gürsel Cevdet Sunay Fahri Korutürk Kenan Evren Turgut Özal Süleyman Demirel A. Necdet Sezer Abdullah Gül

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu

 Görev süresi
29 EKİM 1923
10 KASIM 1938
        Mustafa Kemal, 1881 yılında Selanik'te doğdu.
        İlköğrenimine, Annesi Zübeyde Hanım'ın isteği üzerine Hafız Mehmet Efendi mahalle mektebinde başladı. Bir süre devam ettiği bu okuldan babasının isteğiyle ayrıldı ve öğrenimini o günün çağdaş eğitim anlayışını benimseyen Şemsi Efendi Mektebi'nde tamamladı.
        Mustafa Kemal, askeri dehasını ve liderlik yeteneğini geliştireceği askerî eğitimine, 1893 yılında Selânik Askerî Rüştiyesi'nde başladı. 1896-1899 yıllarında Manastır Askerî Lisesi'ni, 1902 yılında teğmen rütbesiyle Kara Harp Okulu'nu, 1905 yılında ise yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'ni bitirdi.
        1905-1907 yılları arasında Şam'daki, 5. Ordu'da görev yapan Mustafa Kemal, 1907'de, bugün kıdemli yüzbaşı olarak adlandırılan kolağası rütbesini aldı.
         13 Nisan 1909'da, tarihimizde 31 Mart olayı olarak bilinen ayaklanmanın bastırılmasında etkin rol oynayan Hareket Ordusu'nda, Kurmay Başkanı olarak görev yapan Mustafa Kemal, 1910 yılında Picardie Manevraları'nda Türk Ordusu'nu temsil eden kurulda yer aldı.
         1911 yılında, İstanbul'da Genelkurmay Başkanlığı'ndaki görevinin ardından, İtalyanların Trablusgarp'a saldırısıyla başlayan savaşta, Tobruk ve Derne bölgelerinde gönüllü yerel güçlerin başında bulundu. Aynı yılın 27 Mart'ında binbaşı oldu, 1912 yılının 6 Mart'ında ise Derne Komutanlığı'na getirildi.
        1912'de Balkan Savaşı'nın başlamasıyla, İstanbul'a geri dönerek, Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katılan Mustafa Kemal, Dimetoka ve Edirne'nin geri alınmasında önemli rol oynadı. 1913 yılında atandığı Sofya Ataşemiliterliği görevini sürdürürken yarbaylığa yükseltildi.
        1914 yılının Ekim ayında, Osmanlı İmparatorluğu'nun İttifak Devletleri'nin yanında I. Dünya Savaşı'na katılmasıyla, 19. Tümeni kurmak üzere Tekirdağ'da görevlendirildi. İtilaf Devletleri'nin tüm gücüyle yüklendiği Çanakkale'de eşsiz bir direnişin önderliğini yapan, çarpışmanın yazgısını değiştiren ve "Çanakkale geçilmez" dedirten yine Mustafa Kemal'di.
        25 Nisan 1915'te, Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerinin yenilgiye uğratılmasının ardından, 1 Haziran 1915'te albaylığa yükselen Mustafa Kemal, Anafartalar Grubu Komutanı olarak 9-10 Ağustos'ta Anafartalar, 17 Ağustos'ta Kireçtepe, 21 Ağustos'ta II. Anafartalar Zaferleriyle başarılarına yenilerini ekledi.
        27 Ocak 1916'da karargâhı Edirne'de bulunan 16. Kolordu'nun Komutanlığına atanan Mustafa Kemal, kısa bir süre sonra, 16. Kolordu'nun, Doğu Cephesi'nin güçlendirilmesi amacıyla Diyarbakır'a kaydırılması kararlaştırılınca, Kolordu Komutanı olarak Diyarbakır'a gönderildi ve rütbesi tümgeneralliğe yükseltildi. Rus güçleriyle savaşarak Muş ve Bitlis'in geri alınmasını sağladı.
        Mustafa Kemal, 2. Ordu Komutanlığı'na, sonra da Halep'te Alman Generali Falkenheim komutasındaki Yıldırım Orduları Grubu'nda, 7. Ordu'nun Komutanlığı'na atandı. 15 Aralık 1917'de Veliaht Vahdettin ile birlikte Almanya'ya yapılan resmî ziyarete katılan Mustafa Kemal, 15 Ağustos 1918'de yeniden 7. Ordu Komutanı olarak Halep'e döndü. Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasından bir gün sonra, Mustafa Kemal'in, 31 Ekim 1918'de getirildiği Yıldırım Orduları Komutanlığı görevi, bu Ordu'nun 13 Kasım 1918'de kaldırılması üzerine sona erdi. O'nun artık görev yeri Harbiye Nezareti idi.
         Mondros Ateşkesi, yurt topraklarının İtilaf Devletleri'nce paylaşılmasını ve işgal edilmesini öngören, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş sürecini hızlandıran, koşulları ağır bir antlaşma olarak tarihteki yerini aldı.
        Ateşkes koşullarının yanı sıra, yöneticilerin yanlış tutum ve davranışları sonucu ülkenin içine sürüklendiği durum, Mustafa Kemal'in uzun yıllar boyunca zihninde yeşeren düşüncelerini harekete geçirmesini ve Türk Ulusu'nu esenliğe kavuşturacak kararı almasını sağladı.
        Mustafa Kemal'in, "Ulusal egemenliğe dayanan, kayıtsız, koşulsuz bağımsız yeni bir Türk Devleti kurma" kararını alması ve bunu gerçekleştirecek koşulları oluşturmak amacıyla Samsun'a hareketi, tarihin akışını değiştiren bir adımdır.
        "19 Mayıs" Türk Ulusu ve kendi yaşamı içinde öyle bir dönüm noktasıdır ki, Mustafa Kemal bu günü "doğum günü" olarak nitelemiştir.
        Mustafa Kemal'in, "Ben, Samsun'a çıktığım gün elimde maddî hiçbir kuvvet yoktu. Yalnız büyük Türk Milletinin asaletinden doğan ve benim vicdanımı dolduran yüksek ve manevî bir kuvvet vardı. İşte ben bu ulusal kuvvete, bu Türk Milletine güvenerek işe başladım" sözleri, O'nun kurtuluş yolunda, ulusal birliği gerçekleştirmek düşüncesiyle çıktığı Anadolu yolculuğunda Türk Ulusu'na duyduğu güveni ortaya koymaktadır.
        Ulusal savaşımın bayrağını açmak için beklediği fırsat, 9. Ordu Müfettişliğine getirilmesi ile karşısına çıktı ve 19 Mayıs 1919'da ulaştığı Samsun'da kısa bir süre kaldıktan sonra 28 Mayıs 1919'da gittiği Havza'da, tüm komutanlara, üst kademedeki yöneticilere ve ulusal kuruluşlara gizli bir genelge yayımlayarak, işgal karşısında bütünleşme çağrısında bulundu.
         22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı genelgede, "Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ilkesine yer vererek, Sivas Kongresi'ni toplantıya çağırdı. İngilizlerin baskısı sonucu müfettişlik görevinden alınmak istenmesi üzerine, askerlikten ve resmî görevinden ayrılma kararı alan Mustafa Kemal, 8 Temmuz 1919'da bir duyuruyla, tüm gücüyle Anadolu'nun bağımsızlık savaşı için çalışacağını açıkladı.
        23 Temmuz-7 Ağustos 1919 günlerinde, geleceğimizin sağlam temeller üzerinde biçimlenmesinin yolunu açan Kurtuluş Savaşı'nın temel ilke ve yöntemlerinin belirlendiği, Erzurum Kongresi'ni topladı. Bölgesel konuları görüşmek için toplanan Kongre'de ülkenin tümünü ilgilendiren önemli kararlar alınarak ulusal savaşımın esas programı hazırlandı.
         Mustafa Kemal 7 Ağustos 1919'da Kongre'nin kapanışı nedeniyle Kongre heyetine yaptığı konuşmada, esaslı kararlar alındığını ve dünyaya Ulusumuzun varlığı ve birliğinin gösterildiğini, tarihin bu Kongre'yi ender ve büyük bir eser olarak kaydedeceğini söyleyerek, toplantının önemini ortaya koydu.
        4-11 Eylül 1919 günleri arasında toplanan ve Ulusumuzun, birlik ve dayanışma içinde bağımsızlığından hiçbir koşulda ödün vermeyeceğini dünyaya duyuran Kongre olma özelliği taşıyan Sivas Kongresi'nde, manda yönetimi tümüyle reddedildi. Erzurum Kongresi kararları genişletilerek, Misak-ı Millî görüşü yinelendi. Tüm ulusal direniş örgütleri "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirildi. Yurdumuzun tamamını temsil eden Heyeti Temsiliye'nin başkanlığına seçildi.
         20-22 Ekim 1919'da İstanbul'dan gelen Bahriye Nazırı Salih Paşa'yla Amasya'da görüştü. Anadolu'da başlatılan ulusal savaşımın İstanbul Hükûmeti tarafından tanınması yönünden büyük önem taşıyan Amasya Protokolü imzalandı.
         7 Kasım 1919'da, İstanbul'da toplanması kararlaştırılan Osmanlı Meclisi için Erzurum'dan milletvekili seçildi.
         27 Aralık 1919'da, Heyeti Temsiliye üyeleriyle birlikte geldiği Ankara, bu tarihten sonra Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın önemli kararlarının alınarak, tüm Anadolu'ya yayıldığı önemli bir merkez oldu.
         İstanbul'un, 16 Mart 1920'de resmen işgal edilmesi üzerine, Mustafa Kemal, bu hareketin haksız ve hükümsüz olduğunu belirterek, kapanan Meclis'in Ankara'da açılacağını tüm dünyaya ilân etti.
        Mustafa Kemal, 19 Mart 1920'de yayınladığı bir genelgeyle, ulusun yeniden seçeceği temsilcilerle kurulacak yeni Meclis'in ulusun bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak önlemleri alacağını ve uygulayacağını duyurdu. Bu genelgenin ardından ülkenin her yerinde seçimler yapıldı ve Ankara'da toplanacak Millet Meclisi'nin hazırlıkları tamamlandı.
        Böylece ulusal istenci gerçekleştiren ilk Meclis 23 Nisan 1920'de Ankara'da toplandı ve Mustafa Kemal Meclis Başkanlığı'na seçildi.
        Bağımsızlık savaşımının askerî ve siyasî önderi ve ileri görüşlü kişiliğiyle davanın beyni olan yüce önder, 11 Mayıs 1920'de İstanbul Hükûmeti tarafından ölüm cezasına çarptırıldı.
         Bir an önce kurulmasına büyük önem verdiği düzenli ordu ilk başarısını, 11 Ocak 1921'de, I. İnönü, 31 Mart 1921'de de II. İnönü zaferlerini kazanıp, Yunanlıların geri çekilmek zorunda kalmasıyla elde etti.
        Meclis'te uzun görüşmeler sonucu 20 Ocak 1921'de ilk anayasa olan Teşkilat-ı Esasiye Kanunu kabul edildi.
        Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni, Misak-ı Milli'ye ve Anayasa'nın ilkelerine uygun biçimde çalışır duruma getirebilmek için, 10 Mayıs 1921'de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu'nu kurdu. Grubun seçilerek göreve getirilen başkanı Mustafa Kemal'di.
         5 Ağustos 1921'de, Mustafa Kemal'in, geniş yetkiler verilerek üç ay süre ile Başkomutanlık görevine getirilmesini sağlayan yasa kabul edildi. "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça, terk olunamaz." anlayışı ve direktifiyle 23 Ağustos-13 Eylül günleri arasında, 22 gün 22 gece süren çarpışmalardan sonra Yunan Ordusu Sakarya Nehri'nin doğusunda tümüyle yenilgiye uğratıldı. Sakarya Zaferi'nin ardından, TBMM'nin çıkardığı bir yasayla, savaştaki üstün başarısından dolayı Yüce Önder Mustafa Kemal'e 19 Eylül 1921'de "mareşallik" rütbesi ve "gazi" unvanı verildi.
        26-30 Ağustos 1922 günleri arasında Mareşal Gazi Mustafa Kemal komutasındaki Başkomutan Meydan Muharebesi, Türk Ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlandı. Başkomutan'ın "Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!" emriyle Türk Ordusu, büyük bir moral ve güç ile İzmir yönünde ilerledi. 9 Eylül 1922'de çekilen düşman kuvvetlerinin İzmir'de yenilgiye uğratılmasıyla, 4 yıl süren Ulusal Kurtuluş Savaşımı amacına ulaştı.
        3 Ekim 1922'de imzalanan ve 11 Ekim 1922'de yürürlüğe giren Mudanya Ateşkes Antlaşması ile savaş durumu sona erdi. Barış Antlaşmasının koşullarını görüşmek üzere Lozan'da yapılacak konferansa İtilaf Devletleri'nin İstanbul Hükûmeti'ni de çağırması üzerine, 1 Kasım 1922'de TBMM'nce alınan "Milletin saltanat ve hâkimiyet makamı yalnız ve ancak TBMM'dir" kararıyla saltanat kaldırıldı.
        Varlığından büyük güç aldığı annesi Zübeyde Hanım'ı 15 Ocak 1923'te kaybeden Gazi Mustafa Kemal, acısına karşın, Ulusuna olan görev ve sorumluluklarını yerine getirmek için çalışmalarına ara vermedi.
        29 Ocak 1923'te Gazi Mustafa Kemal, Latife Uşaklıgil ile 5 Ağustos 1925'e kadar sürecek evliliğini yaptı.
        17 Şubat 1923'te İzmir'de ilk Türkiye İktisat Kongresi'nin açılışını yapan Gazi Mustafa Kemal, çağdaşlaşma yolunda, iktisadî kalkınmanın gerekliliğini vurgulayarak, siyasî ve askerî zaferlerin, ekonomik zaferlerle desteklenmeden, kısa süreli olacağına dikkat çekti.
        24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması'yla, Devletimizin uluslararası alanda siyasal, hukuksal, ekonomik ve toplumsal ilişkileri yeniden düzenlendi. Yeni Türk Devleti'nin varlığının, egemenliğinin ve bağımsızlığının tanınmasını sağlayan Lozan Antlaşması ile Misak-ı Millî sınırları İtilaf Devletlerince resmen kabul edildi.
         Gazi Mustafa Kemal'in, "Lozan Antlaşması, Türk milleti aleyhine asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması'yla tamamlandığı zannedilmiş büyük bir suikastin yıkılışını ifade eden bir vesikadır." sözleri, Lozan'ın tarihimizdeki yerini ve önemini gözler önüne sermektedir.
         13 Ağustos 1923'te, Gazi Mustafa Kemal, ikinci kez TBMM Başkanlığı'na seçildi. 9 Eylül 1923'te, Cumhuriyet Halk Fırkası'nı kurdu. TBMM'nin aldığı bir kararla yeni devletin başkenti, 13 Ekim 1923'te Ankara oldu.
         Ulusal egemenlik esasının tam olarak ancak cumhuriyet yönetimiyle olanaklı olacağını düşünen Gazi Mustafa Kemal, 27 Eylül 1923'de Neue Freie Presse muhabirine verdiği demeçte "Yeni Türkiye Anayasasının ilk maddelerini sizlere tekrar edeceğim: Hakimiyet Kayıtsız şartsız milletindir. Yürütme kudreti, yasama yetkisi milletin tek ve gerçek temsilcisi olan mecliste toplanmıştır. Bu iki kelimeyi bir kelimede anlatmak mümkündür: Cumhuriyet..." diyerek Cumhuriyet'in kurulmasının yakın olduğu işaretini verdi.
       Gazi Mustafa Kemal 28 Ekim akşamı Çankaya Köşkü'nde yemeğe davet ettiği arkadaşlarına "Yarın Cumhuriyet'i ilân edeceğiz" diyerek, kurtuluş sürecinde temelleri adım adım atılan ve ulusal egemenliğe dayanan yeni yönetim biçimini yaşama geçirme zamanının geldiğini ortaya koydu. O gece, İsmet İnönü ile birlikte bir yasa tasarısı hazırladılar. 1921 Anayasa'sının 1. maddesinin sonuna "Türkiye Devletinin hükûmet biçimi cumhuriyettir" cümlesini ekleyerek, ilgili maddelerdeki gerekli değişiklikleri kaleme aldılar.
           29 Ekim günü toplanan Halk Fırkası Genel Kurulu'nda konuşan Mustafa Kemal, hükûmet krizi ve bunun çözümü için Anayasa'nın 1, 2, 4, 10, 11, 12. maddelerinin değiştirilmesini ve hükûmetin şeklinin Cumhuriyet olmasını öngören teklifi sundu. Parti toplantısında kabul edilmesinin ardından Anayasa Komisyonu'nda incelenen tasarı İsmet İnönü'nün, ivedilikle görüşülmesi önerisi üzerine okundu ve ivedilikle görüşüldü: Meclis 29 Ekim 1923 günü saat 20.30'da Cumhuriyet'i ilân etti.
           Ardından Cumhurbaşkanı seçimi için oylama yapıldı ve sonucu İsmet Paşa Meclis'e şöyle bildirdi.
        "Türkiye Cumhuriyeti Başkanlığı için yapılan oylamaya 158 kişi katılmış ve cumhurbaşkanlığına, 158 üye oybirliği ile Ankara Milletvekili Gazi Mustafa Kemal Hazretleri'ni seçmişlerdir."
         Atatürk'ün "Türk Mileti'nin karakter ve adetlerine en uygun idare cumhuriyet idaresidir" dediği Cumhuriyet'in kuruluşu tüm yurtta coşkuyla karşılandı.
        Kazandığı zaferleri, "daha büyük gayelere ulaşmak için gerekli vasıta" olarak niteleyen Gazi Mustafa Kemal, başarılarının ardından devlet yapısında ve toplum yönetiminde büyük reformların yapılmasına öncülük etmesinin yanı sıra, çağdaş yaşam anlayışının temellerini de attı.
        Bu yaklaşımla ilk olarak, 3 Mart 1924'te Cumhuriyet'in çağdaş yönetim anlayışıyla örtüşmeyen Halifelik ile Şer'iye ve Evkaf Vekâleti kaldırıldı. Böylece lâik hukuk sistemine geçiş sürecinde önemli bir adım atılmış oldu.
        3 Mart 1924'te Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun kabul edilmesiyle, her kademedeki okullarda eğitim birliği sağlandı. Medreseler kapatılarak, ulusal, lâik ve çağdaş eğitim kurumlarıyla Türkiye Cumhuriyeti gelişimini sürdürdü.
       Art arda yaşama geçirilen devrimlerin Devletin siyasal ve toplumsal düzeninde gerçekleştirdiği köklü değişikliklere bağlı olarak, 20 Nisan 1924 günü Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci anayasası kabul edildi.
        Köylüyü Türkiye'nin gerçek sahibi ve efendisi olarak niteleyen ve tarım ile sanayinin birarada gelişiminin istikrarlı ve planlı kalkınmanın temeli olduğuna inanan Gazi Mustafa Kemal, modern tarıma öncülük etmek amacıyla 1925 yılında Atatürk Orman Çiftliğini kurdu.
        Gazi Mustafa Kemal, 24 Ağustos 1925'te, Kastamonu'ya yaptığı gezide şapka giyerek, bu çağdaş simgeyi Ulusuna tanıttı. 25 Kasım 1925'te, Ulus'un içinde bulunduğu büyük değişim ve dönüşüm sürecinin uzantısı olarak Şapka Yasası kabul edildi.
        30 Kasım 1925'te tekke ve za'viyeler ile türbeler kapatıldı ve türbedarlıklar ile birtakım unvanların kaldırılmasına dair Yasa kabul edildi.
        Batı dünyasıyla kurulan ilişkilerde, takvim ve zaman ölçülerinin farklılığından kaynaklanan sorunlar, 26 Aralık 1925'te milâdî takvim ve 24 saat esasına geçilmesiyle aşıldı. 26 Mart 1931 gününde kabul edilen Yasa'yla metre ve kilogram gibi çağdaş uzunluk ve ağırlık sistemlerinde uluslararası standarda ulaşıldı.
       17 Şubat 1926'da, Mecelle ve Şer'i Hukuk yerine Türk Medenî Kanunu kabul edildi. Kadınlarımızın yasalar önünde erkeklerle eşit haklara sahip olması, çok eşliliğin yasaklanması, medenî nikâh zorunluluğunun getirilmesi, mahkeme yoluyla boşanma gibi değişiklikler, Türk toplumunu çağdaş hukuk anlayışı ve yaşam biçimi ile tanıştırdı. Türk kadını 1930'da belediye, 5 Aralık 1934'te de milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme haklarını elde etti.
        1926 Haziranı'nda Gazi Mustafa Kemal'e İzmir'de düzenlenmesi tasarlanan suikast girişimi önceden haber alınarak önlendi ve düzenleyicileri tutuklandı. Yüce önder bu girişimi, Anadolu Ajansı'na, "Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet pâyidar kalacaktır" sözüyle değerlendirdi.
        30 Haziran 1927'de askerlikten emekli oldu.
       Toplumların hafızasının canlı tutulmasının, ulusal birliğimiz ve aydınlık geleceğimiz için taşıdığı önemin bilinciyle, Samsun'a çıktığı andan başlayarak, Kurtuluş Savaşı'nın tüm evrelerini, Cumhuriyet'in kuruluşunu ve devrimlerini, sorumlu devlet adamı kişiliğiyle Büyük Nutuk adlı yapıtında topladı. 15 Ekim 1927'deki Cumhuriyet Halk Fırkası'nın İkinci Kurultayı'nda "Büyük Nutuk"u okudu. Büyük Nutuk'un sonunda, Türkiye Cumhuriyeti'ni, her zaman güvendiği Türk gençliğine emanet etti.
        1 Kasım 1927'de ikinci kez Cumhurbaşkanlığı'na seçildi.
        10 Nisan 1928'de, 1924 Anayasası'ndan "Türkiye Devleti'nin dini İslâmdır" hükmü çıkarıldı.   1937 yılında ise, Türkiye'nin lâik bir devlet olduğu ilkesi Anayasa'ya kondu.
        24 Mayıs 1928'de, uluslararası rakamlar, 1 Kasım 1928'de de yeni Türk harfleri kabul edildi. O Ulusu'nun "Başöğretmeni"ydi ve yeni harfleri, çıktığı gezilerde yurttaşlarına tanıtma görevini üstlendi.
        4 Mayıs 1931'de üçüncü kez Cumhurbaşkanlığı'na seçildi.
 Türk Ulusu'nun büyüklüğüne inanan Gazi Mustafa Kemal, onun çağdaş uluslar arasında yer alabilmesi için önce tarihini bilmesi ve geçmiş birikimlerini ilk kaynaklardan kendisinin araştırarak öğrenmesi gerektiğine inanıyordu. Bu anlayışın uzantısı olarak çıkarılan yönergeyle, 12 Nisan 1931'de Türk Tarih Kurumu kuruldu.
        Türkiye Cumhuriyeti'nin temelinin kültür olduğunu belirten Ulu Önder, Türk dilinin güzelliğini ve zenginliğini ortaya çıkarmak ve onu gerçek değerine eriştirmek amacıyla, 12 Temmuz 1932'de Türk Dil Kurumu'nun kurulmasını sağladı.
        26 Haziran 1934'te çıkarılan Soyadı Yasası ile TBMM tarafından Türk Ulusu'nun Yüce Önderine "Atatürk" soyadı verildi.
        1 Mart'ta, 1935'te dördüncü kez Cumhurbaşkanı seçildi. Aynı yıl Cuma günleri yapılan hafta tatili Pazar olarak değiştirildi.
      5 Şubat 1937'de, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin dayandığı temelleri oluşturan cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, lâiklik, devrimcilik ilkeleri Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda değişmez ve değiştirilmez yerini aldı.
       Türkiye Cumhuriyeti'nin izlediği barışçı politikayı, "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" sözleriyle özetleyen Atatürk, bölgede barışın sağlanıp korunmasına büyük önem verdi. 1932'de Milletler Cemiyeti'ne giren Türkiye, 1934'te Balkan, 1937'de de Sadabad paktlarını imzaladı. 20 Temmuz 1936'daki Montreux Anlaşması'yla, Boğazlar Komisyonu kaldırılarak, yetkisi Türkiye'ye verildi.
         Atatürk'ün çözümü için büyük uğraş verdiği konulardan biri de Hatay sorunu oldu. 2 Eylül 1938'de Hatay'da bir Türk Cumhuriyeti kuruldu. Hatay Millet Meclisi 29 Haziran 1939 gününde oybirliğiyle aldığı kararla Türkiye Cumhuriyeti'ne katıldı. 7 Temmuz 1939 gününde çıkarılan bir yasa ile de Hatay ili kuruldu ve anavatana katılma işlemi kesinleştirildi.
        Yoğun çalışmalar sonucu sağlık durumunun gittikçe bozulması üzerine hastalığıyla ilgili olarak Cumhurbaşkanlığı tarafından ilk resmî bildiri, 31 Mart 1938'de yayımlandı.
        15 Eylül 1938'de vasiyetini hazırlattı. Sağlık durumuna ilişkin raporların yayımlanmasına, 16 Ekim 1938'de başlandı. 10 Kasım 1938'de Dolmabahçe Sarayı'nda saat 09.05'te, ardında gözü yaşlı bir ulus bırakarak son nefesini verdi.
        Tarihe malolmuş saygın kişiliğiyle, insanlığın yetiştirdiği unutulmaz liderler arasındaki yerini alan Atatürk'ün ölümü yalnız Türk Ulusu'nu değil, tüm dünyayı derinden üzdü.
        Naaşı 21 Kasım günü geçici istirahatgâhı Etnografya Müzesi'ndeki katafalka yerleştirildi. Cenaze törenine tüm dünyadan özel temsilciler katıldı. Cumhuriyet Halk Partisi, ölümünden bir yıl sonra olağanüstü kurultayında, büyük kurucusunun "Ebedî Şef" olarak sonsuza dek yaşatılmasını kararlaştırdı.
        Ölümünün 15. yılında, 10 Kasım 1953'te, naaşı büyük bir törenle Anıtkabir'deki ebedi istirahatgâhına defnedildi.
     Eşsiz lider, komutan, devrimci, siyaset ve devlet adamı olarak tüm insanlık için esin kaynağı olan Atatürk, doğumunun 100. yılında Türkiye'de ve dünyada törenlerle anıldı. UNESCO'nun aynı yılı Atatürk Yılı olarak ilan etmesi Ulusumuz için övünç kaynağı ve Yüce Önder'in saygın kişiliğine yakışan bir davranış oldu.
      Sömürge halklarına, bağımsızlıklarını kazanmaları savaşımında yol gösteren; tüm İslâm dünyasında ise, lâikliğin ilk kez başarıyla yaşama geçirilmesinde Türkiye'nin model olmasını sağlayan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, eserleri ve düşünceleriyle, Türk Ulusu'nun ve başka ulusların geleceğine ışık tutmayı sürdürmektedir.  

İkinci Cumhurbaşkanı

Görev süresi

11 KASIM 1938
22 MAYIS 1950

1884 yılında İzmir'de doğdu. İlk ve orta öğrenimini Sivas'ta tamamladı. Bir yıl Sivas'ta Mülkiye İdadisi'nde okuduktan sonra, 1897 yılında İstanbul'daki Mühendishane İdadisi'ne gitti. 1901'de Mühendishane-i Berri-i Hümayun'a (topçu okulu) giren İsmet İnönü, bu okulu 1903'te topçu teğmeni olarak bitirdi. 1906'da Erkân-ı Harbiye Mektebi'ni birincilikle bitirerek kurmay yüzbaşı rütbesiyle Edirne'deki 2. Ordu'nun 8. Alay'ında bölük komutanlığına atandı.
        1908'de kolağası oldu ve 31 Mart Olayı (13 Nisan 1909) olarak bilinen ayaklanmayı Selanik'ten gelerek bastıran Hareket Ordusu'nda görev aldı.
        1910-1913 yılları arasında Yemen İsyanı'nın bastırılması harekâtına katıldı. Bu ve bundan önceki görevlerinde hudut problemleri ve asilerle yapılan anlaşmalarda başarılı hizmetleri ve meslekî özellikleriyle dikkati çekti. Birinci Dünya Savaşı sırasında Kafkas Cephesi'nde Kolordu Komutanı olarak Atatürk'le birlikte çalıştı ve yıllardır süren dostlukları ile devletin geleceği hakkında ortak fikirleri gelişti. Suriye Cephesi'nde savaştı; Millî Mücadele sırasında Atatürk'ün en yakın silâh arkadaşı olarak çalıştı.
        23 Nisan 1920'de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Edirne milletvekili olarak katılan İsmet Bey, 3 Mayıs'ta İcra Vekilleri Heyeti'nde Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili oldu.
        Albay İsmet Bey, mebusluk ve bakanlık da uhdesinde kalarak Garp Cephesi Komutanlığı görevine getirildi. Kuruluş aşamasındaki düzenli ordu ile Çerkes Ethem ayaklanmasının ve iç isyanların bastırılmasında etkin rol oynadı. Ocak ve Nisan 1921'de I. ve II. İnönü savaşlarında Yunan ilerlemesini durdurdu.
        İnönü zaferleri, Ulusal Ordu'ya güven duyulmasını sağladı, Ulusal Kurtuluş Hareketini yürütenlere moral ve güç verdi.
        Birinci İnönü Savaşı sonunda tuğgeneral rütbesine yükseldi.
       Sakarya Meydan Savaşı ve Büyük Taarruz'dan sonra kazanılan zafer üzerine Mudanya Ateşkes toplantısında Büyük Millet Meclisi'ni temsil etti. Lozan Barış Konferansı'na Dışişleri Bakanı ve Türk heyeti başkanı olarak katıldı.
        Görüşmeler sırasında Ulusumuzun çıkarlarını titizlikle savunan ve koruyan İsmet İnönü, 24 Temmuz 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlığının ve egemenliğinin tanınmasını sağlayan Lozan Antlaşması'nı imzaladı.
        Cumhuriyetin ilânından sonra 1923-1924 yıllarında ilk hükûmette Başbakan olarak görev aldı, aynı zamanda Halk Fırkası Genel Başkan Vekilliği'ni üstlendi. 1934'te Soyadı Yasası çıktığında Atatürk'ün verdiği İnönü soyadını alan İsmet Paşa, Başbakanlık görevini 1924-1937 yılları arasında da sürdürdü.
         İnönü, Atatürk devrimlerinin gerçekleştirilmesinde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin sağlam temeller üzerine oturtulmasında Atatürk'ün en yakın çalışma arkadaşıydı.
         Atatürk'ün ölümünden sonra 1938 yılında, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin ikinci Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Cumhurbaşkanlığı'nın yanı sıra CHP Genel Başkanlığı'na da getirildi. CHP'nin 26 Aralık 1938'de toplanan I. Olağanüstü Kurultay'ında partinin "değişmez genel başkan"ı seçildi. Ayrıca kendisine "Milli Şef" sıfatı verildi. 
         İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'yi savaş felâketinin dışında tutmayı başardı. Savaştan sonra çok partili siyasî rejime geçilmesinde en büyük destek oldu. 
       1950 genel seçimlerinden sonra CHP iktidarı Demokrat Parti'ye bırakırken, İsmet İnönü de Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı ve 1960 yılına kadar Ana Muhalefet Partisi Genel Başkanı olarak siyasî yaşamını sürdürdü. 27 Mayıs harekâtından sonra Kurucu Meclis üyeliğine seçildi ve 10 Kasım 1961 tarihinde Başbakanlığa atandı. 
        1965 yılında bu görevden ayrıldıktan sonra milletvekili olarak siyasî yaşamını sürdürdü. 1972'de Parti Genel Başkanlığı ve milletvekilliğinden istifa ederek, 25 Aralık 1973'de ölünceye kadar Anayasa gereğince Cumhuriyet Senatosu tabiî üyeliği görevinde bulundu.
        1916 yılında Mevhibe Hanım'la evlenen İsmet İnönü üç çocuk babasıydı.  

Celal Bayar

Üçüncü Cumhurbaşkanı
Demokrat Parti'nin kurucularından

Görev süresi

22 MAYIS 1950
27 MAYIS 1960
        1883 yılında Bursa'nın Gemlik ilçesinin Umurbey köyünde doğdu. İlk ve orta öğrenimden sonra memuriyet yaşamına atıldı. Adalet, reji ve bankacılık alanında memuriyet görevlerinde bulundu. 1908 yılında İkinci Meşrutiyet'in ilânından sonra İttihat ve Terakki çalışmalarına katıldı. Bu cemiyetin İzmir Şubesi Genel Sekreterliğini yaptı.
        12 Ocak 1920'de toplanan son Osmanlı Mebusan Meclisi'ne Saruhan Sancağı Milletvekili olarak katıldı. Millî Mücadele'nin başlaması ile birlikte Anadolu'ya geçerek bu hareketteki yerini aldı.
        Millî Mücadele sırasında Batı Anadolu'da etkinlik gösterdi. Aynı zamanda Birinci Büyük Millet Meclisi'nde Bursa Milletvekili olarak görev aldı. 1921'de İktisat Bakanı oldu.
        Lozan Barış Konferansı'na danışman göreviyle katıldı. 1923 seçimlerinden sonra İkinci Büyük Millet Meclisi'ne İzmir Milletvekili olarak girdi.
       1924 yılında İş Bankası'nın kurulmasında önemli rol oynadı. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundaki savaşım çabalarında politikacı ve iktisatçı kimliği ile parladı. 1937-1939 yılları arasında Başbakanlık yaptı. Daha sonra siyasî yaşamını İzmir Milletvekili olarak sürdürdü.
        Çok partili siyasî yaşama geçilmesi üzerine 1946 yılında arkadaşları ile birlikte Demokrat Parti'yi kurdu ve başkanlığına getirildi. Partisinin 1950 seçimlerini kazanmasından sonra aynı yıl Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce Türkiye'nin üçüncü Cumhurbaşkanı seçildi. (22 Mayıs 1950)
        10 yıl boyunca sürdürdüğü bu görevden 27 Mayıs harekâtı ile 1960 yılında uzaklaştırıldı.
        Yassıada Mahkemesi tarafından idama mahkum edildi. (15 Eylül 1961)
        Cezası daha sonra müebbet hapse çevrildi. Yassıada'dan Kayseri Bölge Cezaevi'ne nakledilen Bayar, 7 Kasım 1964'de rahatsızlığı nedeniyle serbest bırakıldı.
        1903 yılında Reşide Hanım'la evlenen ve üç çocuğu olan Celal Bayar, 22 Ağustos 1986 gününde İstanbul'da vefat etti. 

Cemal Gürsel

Dördüncü Cumhurbaşkanı

27 Mayısın mimarı

 Görev süresi

27 MAYIS 1960
28 MART 1966
       1895 yılında Erzurum'da doğdu. İlk öğrenimini Ordu ilinde yaptı. Daha sonra öğrenimini Erzincan ve İstanbul'da askerî öğrenci olarak sürdürdü.
        1915-1917 yıllarında Topçu Subayı olarak Çanakkale Savaşlarına katıldı. Filistin ve Suriye cephesinde görev aldı. 
        Türk Kurtuluş Savaşı'nın Batı cephesindeki bütün savaşlarına katıldı. 1929 yılında Harp Akademisi'ni bitirdi.
        1946 yılından başlayarak Orgenerallik rütbesi dahil çeşitli general rütbelerinde hizmet yaptı. 1958 yılında Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı. Bütün bu görevleri sırasında meslekî bilgi ve karakteri ile ordunun ve halkın sevgisini ve güvenini kazandı.
        27 Mayıs 1960 gününde gerçekleştirilen askeri müdahalenin lideri olarak kabul edildi. Yeniden demokratik düzene dönülmesinde ve 1961 Anayasası'nın hazırlanmasında önemli rol oynadı. Halk oyuna sunulan ve kabul edilen bu Anayasa gereğince, 10 Ekim 1961'de yapılan seçimlerden sonra oluşturulan Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin dördüncü Cumhurbaşkanı olarak seçildi. 1966 yılında başlayan rahatsızlığının sürmesi ve görevini engellemesi üzerine, Anayasa uyarınca Cumhurbaşkanlığı görevi sona erdi.
        1927 yılında Melahat Hanım'la evlenen ve bir çocuğu olan Cemal Gürsel, 14 Eylül 1966 gününde vefat etti. 

Cevdet Sunay

Beşinci Cumhurbaşkanı

Görev süresi
28 MART 1966
28 MART 1973
        1899 yılında Trabzon'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Erzurum, Kerkük, Edirne ve Kuleli Askerî Lisesi'nde yaptı.
        Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1917 yılında subay adayı olarak eğitim kampına katıldı. Aynı yıl Filistin cephesinde görev aldı.
        1918 yılında Mısır'da İngilizlere esir düştü. Esaretten döndükten sonra, Kurtuluş Savaşı'na katılarak, Güney cephesinde görev aldı. Sonradan Batı cephesinde görevini sürdürdü.

        1927 yılında Harp Okulu öğrenimini tamamladı. 1930 yılında Harp Akademisi'ni bitirdi. Silahlı Kuvvetlerde çeşitli görevler alarak 1949'dan sonra Generallik rütbelerinde hizmet verdi. 1960 yılında Genelkurmay Başkanlığı görevine atandı.
        1966 yılında, bu görevinden ayrılarak Cumhurbaşkanlığı kontenjan senatörlüğüne seçildi. Cemal Gürsel'in rahatsızlığı sebebiyle görevden ayrılması üzerine, 28 Mart 1966'da Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin beşinci Cumhurbaşkanı seçildi. Yedi yıllık görev süresini tamamladıktan sonra 1973 yılında Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı.
         1929 yılında Atıfet Hanım'la evlenen ve üç çocuğu olan Cevdet Sunay 22 Mayıs 1982 gününde vefat etti. 

Fahri Korutürk

Altıncı Cumhurbaşkanı

Görev süresi
6 NİSAN 1973
6 NİSAN 1980
        1903 yılında İstanbul'da doğdu. 1916 yılında Bahriye Mektebi'ne girdi. 1923 yılında Deniz Harp Okulu'nu, 1933 yılında Deniz Harp Akademisi'ni bitirdi. Deniz Kuvvetleri'nin çeşitli kademelerinde görev aldı. Roma, Berlin ve Stokholm'de Deniz Ataşesi olarak hizmet verdi.
        1936'da Montreux Boğazlar Konferansı'na askerî uzman olarak katıldı. 1950 yılında Amiralliğe yükseldi. Oramiralliğe kadar çeşitli rütbelerde komuta görevleri yaptı. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı görevinden 1960 yılında emekli olduktan sonra Moskova Büyükelçiliğine atanmıştır.
        1968 yılında Cumhuriyet Senatosu Üyesi oldu.
        1973 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce Türkiye Cumhuriyeti'nin altıncı Cumhurbaşkanı seçildi.
        1980 yılında, yedi yıllık hizmet süresi tamamlandığından Cumhurbaşkanlığı görevinden ayrıldı.
        1944 yılında Emel Hanım'la evlenen ve üç çocuğu olan Fahri Korutürk, 12 Ekim 1987 gününde vefat etti.  

Kenan Evren

Yedinci Cumhurbaşkanı

2 yıl devlet başkanı sıfatını taşıdı

Görev süresi

12 Eylül 1980-8 Kasım 1982	DEVLET BAŞKANI
9 Kasım 1982-9 Kasım 1989	CUMHURBAŞKANI

        1918 yılında Manisa ilinin Alaşehir ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Alaşehir, Manisa, Balıkesir ve İstanbul'da sürdürdü ve Maltepe Askerî Lisesi'ni bitirdi. 
        1938 yılında Kara Harp Okulu'nu, 1949 yılında Harp Akademisi'ni bitirdi. Topçu subayı ve Kurmay subay olarak Silahlı Kuvvetler'in çeşitli kademelerinde görev yaptı. 
        Dokuzuncu Kore Türk Tugayı'nda, önce Harekât ve Eğitim Şube Müdürlüğü, sonra Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulundu. Tuğgeneralliğe yükseldiği 30 Ağustos 1964 gününden başlayarak, Silahlı Kuvvetler'in bütün komuta kademelerinde ve üst rütbelerde görevini sürdürerek, Ordu Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı'ndan sonra, 7 Mart 1978'de Genelkurmay Başkanlığı'na atandı. Bu görevi sırasında, 12 Eylül 1980'de yapılan askeri müdahale ile, diğer görevleri yanında Devlet Başkanlığı görevini de üstlendi.
        7 Kasım 1982'de halk oyuna sunulan ve kabul olunan Anayasa ile, Türkiye'nin yedinci Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. 9 Kasım 1989 gününde, görev süresini tamamlayarak Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı.
        1944 yılında Sekine Hanım'la evlenen Kenan Evren üç çocuk babasıdır. 

Turgut Özal

Sekizinci Cumhurbaşkanı

Bir dönemin mimarı

 

Görev süresi
9 KASIM 1989
17 NİSAN 1993
        1927 yılında Malatya'da doğdu. 1950 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi'ni Elektrik Mühendisi olarak bitirdi. 1952 yılında A.B.D'ne giderek ekonomi tahsili gördü. Türkiye'ye döndükten sonra Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdür Yardımcılığı'na atandı.
        1961-1962 yıllarında askerlik hizmetini, Milli Savunma Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu üyesi olarak yaptı ve Devlet Planlama Teşkilatı'nın kurulmasına katkıda bulundu. Bu sırada, Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde ders verdi.
        Bir süre Başbakanlık Teknik Uzmanlar Kurulu Üyesi olarak çalıştı ve 1967-1971 yıllarında Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı görevini yürüttü. Ekonomik Koordinasyon Kurulu, Para ve Kredi Kurulu, RCD Koordinasyon Kurulu ve AET Koordinasyon Kurulu başkanlıklarında bulundu.
        1971-1973 yıllarında Dünya Bankası'nda danışman olarak görev yaptı. Türkiye'ye döndükten sonra çeşitli sınai kuruluşlarında çalıştı ve 1979 yılı sonlarına doğru Başbakanlık Müsteşarı olarak atandı. Aynı dönemde Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı görevini de vekaleten yürüttü.
        12 Eylül 1980 müdahalesinden sonra kurulan Hükümete ekonomik işlerden sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak atandı. 1982 yılında bu görevinden istifa etti. 1983 yılında Anavatan Partisi'ni kurdu ve aynı yıl yapılan genel seçimlerde partisinin birinci gelmesi üzerine hükûmeti kurmakla görevlendirildi ve böylece Türkiye'nin 19. Başbakanı oldu. 1987 seçimleri sonrasında tekrar hükümet kurdu ve başbakan olarak görev yaptı.
        31 Ekim 1989'da Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin sekizinci Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve 9 Kasım 1989 gününde bu görevine başladı.
        17 Nisan 1993 gününde geçirdiği bir rahatsızlık sonucu görevi sırasında vefat etti.
        1954'de Semra Hanım'la evlenen Turgut Özal'ın üç çocuğu bulunuyordu. 
        Alıntı - Doğu ve Batı Özal'a ağladı
        Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ani vefatı, bütün dünyada şok etkisi yaptı. Uluslararası haber ajansları Özal'ın vefatını birinci haber olarak verirken, başta Kuveyt, Pakistan, Cezayir ve Mısır olmak üzere İslam dünyasında yas ilan edildi.  09 / 01 / 2007 05:42
       Merhum Turgut Özal'ın Cumhurbaşkanlığı döneminde Başdanışman ve Özel Kalem Müdürü olarak görev yapan Engin Güner, yabancı devlet adamlarının Özal hakkındaki izlenimlerine bire bir tanık olan bir isim. 18 yıl Avrupa Konseyi'nde uluslararası yöneticilik yapan Güner, "Özal iki konuya büyük önem verdi: Dış Politika ve Ekonomi. Dışardan en fazla siyasi ziyaretler Özal döneminde gerçekleşmiştir. Dış dünyayı yakından takip ederdi. Her gün yabancı basın taranır ve önüne konulurdu" diyor.
        Gorbaçov'a serbest piyasa dersi
        Turgut Özal'la 1991'de Moskova'ya giden Güner, izlenimlerini şöyle anlatıyor: "Özal, Gorbaçov ve yanındakilere 5 saat Türkiye'nin geçirdiği değişimi ve gerçekleştirdiği reformları anlattı. Gorbaçov ilgiyle dinliyor, notlar alıyordu. Rusya hala komünizmin etkisindeydi. Serbest piyasa ekonomisini bilmiyorlardı. Gorbaçov, Özal'a Türkiye'nin ekonomik reformlarını izlediklerini söyledi."
     Baba Bush'u yönlendiriyordu
        Özal'ın dönemin ABD Başkanı George Bush ile çok iyi iletişim kurduğunu hatırlatan Güner, "Özellikle I. Körfez Savaşı sırasında Baba Bush, kendisini gerçekten çok dikkatli dinlerdi. Özal'ın fikirlerine büyük önem verirdi. Özal, hem şark hem batı mantalitesini çok iyi bildiği için isabetli ve yararlı kritikler de bulunurdu. Amerikalı yetkililerin Başkan Bush'un Özal'ı çok takdir ettiğini, görüşlerinin Bush'u yönlendirdiğini söylediklerine çok tanık olmuşumdur" diyor.
        Özal'ın dış dünyada Doğu ve Batı'yı sentezleyen çağdaş bir devlet adamı olarak görüldüğünü kaydeden Güner, Özal'ın sadece Batı'ya değil, Asya'ya, Doğu'ya açılma siyasetini de benimsediğini söylüyor. Özal'ın Türk Cumhuriyetlerle Türkiye'nin ekonomik ve kültürel işbirliği imkanlarının genişlemesini istediğini vurgulayan Güner, "Ama aynı zamanda ABD ile iyi ilişkiler içinde olmayı benimserdi" diyor. Özal'ın Batılıların gözünde Türkiyeyi gelişmiş dünyaya taşıyan çağdaş bir lider olarak nitelendiğini belirten Güner sözlerine şöyle devam etti: "Pek çok Batılı entelektüel Özal'ın Atatürk'ten sonra gelmiş en büyük reformcu olarak, Türkiye'ye yenilikler getiren bir lider olarak nitelemişlerdir. Bizler siyasi ve ekonomik değişimlerin içinde olduğumuzdan pek çok şeyi göremiyorduk, ama Türkiye'ye dışardan bakanlar çok iyi görüyordu. Özal'dan önce Türkiye, Arnavutluk gibi bir ülke olarak görülürdü. Özal döneminde ise Türkiye'nin çehresi değişti. Maalesef, Özal'ın yaptıklarının dışardan daha iyi algılandığı ve daha çok takdir edildiği kanısındayım."
     Türki Cumhuriyetlerin 'ağabeyi' 
        Merhum Turgut Özal'ın yakın dostu, Erdem Holding Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Zeynel Abidin Erdem, Özal'ın Türk Cumhuriyetlerinde karşılaştığı büyük ilgiye ilişkin bazı anekdotları şöyle anlattı: "Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev, 1992'de büyük bir işadamı ve bürokrat grubu ile Antalya Kiriş World Oteli'nde bulunuyordu. Burada Turgut Bey'i örnek alınacak en büyük lider olarak gördüklerini, kendisine birleştirici, uzlaştırıcı ve yol gösterici çalışmalarından dolayı son derece minnettar olduklarını söyledi. Turgut Bey'in 1993'te son Türki Cumhuriyetleri seyahatinde de tek tek bu ülkelerin liderleri Sayın Nazarbayev'in ifadelerinden farklı bir şey söylemiyorlardı.O sıralarda gündemde olan yeni Türki Cumhuriyetleri Ortak Pazarı'nın kurulma aşamasından tüm dünya çok rahatsız olmuştu. Bu Turgut Bey'in projesiydi, tamamlandığında manevi ve ekonomik yapısı son derece güçlü bir ittifak oluşacaktı. Hemen bir karalama kampanyası başlatıldı ve Türki Cumhuriyetler "Ağabey" istemiyor ifadesi maksatlı olarak yayılmaya çalışıldı. 1993'deki bu ziyarette ise ülke liderleri Türk heyetlerinin bulunduğu toplantılarda Özal'ın gerçek bir "Ağabey" olduğunu ısrarla vurguladılar.
        Özal, Türk halkı için hediyeydi
        8.Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın vefatının ardından çeşitli ülke devlet başkanları ve başbakanları yaptıkları açıklamarda Özal'ın Türkiye ve dış dünya için ne ifade ettiğini anlattılar:
        Bill Clinton (ABD eski Başkanı): "İstikrarsız bir çağda, istikrar ve güvenlik arayışında ABD'nin ortağı olarak, Özal, görüşlerine başvurduğum değerli bir meslektaşımdı."
        George Bush (ABD eski Başkanı): "Özal, büyük bir devlet adamıydı. Onunla ilişkilerimiz mükemmeldi. Kişisel diplomasinin aramızda apayrı bir yeri vardı. (..)Çöl Fırtınası harekatına kadar olan dönemde ve harekatın sonrasında gösterdiği liderlik ve işbirliğini hiçbir zaman unutmayacağım. Eşim Barbara ve ben, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın yasını tutuyoruz. Onu çok özleyeceğim."
         Jac Chirac (Fransa eski Başbakanı): "İnsani vasıflarını; kıvrak zekasını, açık sözlülüğünü, kararlılığını çok takdir ederdim. Bunlar onun devlet adamlığı vasfını oluşturuyor. Türkiye, büyük bir değerini kaybetti."
        John Major (İngiltere eski Başbakanı): "Türkiye'nin kalkınmasında lider rolü oynayan Özal'ın yokluğu sadece İngiltere ve Avrupa için değil, bütün dünya için kayıptır."
        Cemsid Marker (BM Güvenlik Konseyi eski Dönem Başkanı): "Özal, Birleşmiş Milletler düşüncelerine ve dünya barışı davasına sıkı sıkıya bağlıydı. Kaybı uluslararası camiada derin üzüntü yaratmıştır."
        Konstantin Karamanlis (Yunanistan eski Cumhurbaşkanı): "Türk siyaset hayatına uzun yıllardan beri faaliyetleri ile imzasını koymuş Sayın Özal'ın beklenmeyen ölümü nedeniyle Yunan halkı ve şahsım adına başsağlığı dilerim."
        Büyükelçi Michael Lake (AT Komisyonu Türkiye eski Başkanı): "Özal, önce bürokrat, sonra Başbakan olarak az gelişmiş Türkiye ile bugün dünya ekonomisinde ortaya çıkışına şahit olduğumuz modern Türkiye arasında bir köprü oluşturmuştur. Yokluğu, bölgede ve dünyada da hissedilecektir."
        İslam Kerimov (Özbekistan Devlet Başkanı): " Özal Türk dünyası için bir umuttu. Bizim geleceğimizle ilgili çok güzel projeleri vardı. Çok zamansız kaybettik."
        Asker Akayev (Kırgızistan Devlet eski Başkanı): "Kırgız halkı için Özal Hızır gibiydi. Ne zaman başımız sıkışsa yardıma koşacağına inanıyorduk. Hızırımız'ı kaybettik."
      Mitterand'ı yumuşattı
  Özal'ın pek çok ülkede sayılan ve takdir edilen bir devlet adamı olduğunu belirten Engin Güner, "Çok iyi diyalog kurar, genellikle ikili ilişkilere, insani ilişkilere büyük önem verirdi. Mesala Cumhurbaşkanı Mitterand Türkiye'ye sıcak bakmıyordu. Özal bana Mitterand'ın nasıl bir kişi olduğunu sordu. Ben de Mitterand öyle ekonomik konulardan pek hoşlanmaz, anlamaz da. İlgi alanı kültürdür, kültürel şeylerden hoşlanır" dedim. Paris'te bir Kanuni Sergisi açıldı. Mitterand da geldi, büyük bir olay oldu. Orada Özal'la arasında bir yakınlık oluştu. Daha sonra Mitterand Türkiyeye geldi, Özal birkaç kere Paris'e gitti. Neticede Mitterand'ın Türkiye'ye bakışı değişti" dedi.
             Alıntı - 'Özal olağanüstüydü'
         TURGUT Özal'ı yakından tanıyan yabancılar, ondan sözederken hayranlıklarını da gizlemiyorlardı. George Bush, "biraderim" diye yakınlığını ifade ederken, Thatcher, "Ben de Özalcıyım" diyecek kadar ileri gidiyordu.
                                                                                                    09 / 01 / 2007 05:10

        ORYANTALİSTLER ise Özal'ı anlatırken "Olağanüstü biriydi" diyorlar. 'Batı ve İslam'ı çok iyi birleştirmiş' bir lider olarak tanımlanan Özal için, bazıları da, "Herhangi bir ülkenin, herhangi bir cumhurbaşkanı değil" diyorlardı. 

        1983'ten 1989'a kadar iki dönem Başbakanlık yapan merhum 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, kısa süren Cumhurbaşkanlığı döneminde de dışpolitika konusunda önemli adımlar attı. Dünyanın çeşitli ülkelerine geziler düzenleyen Özal'ın 17 Nisan 1993'teki ani vefatı Türkiye kadar dış dünyada da geniş yankılar buldu. Devletlerarası ilişkilerde yüzyüze ve ikili görüşmelere önem veren Turgut Özal hakkında yabancı devlet adamları, akademisyenler, stratejistler ve entelektüeller de çeşitli analizlerde bulundular.

        Turgut Özal, devlet adamları arasındaki kişisel ilişkilerin, devletlerarası ilişkilerde önemli etkileri olacağına inanıyordu. Özal'ın, dönemin ABD Başkanı George Bush, İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher, Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterand'ın yanı sıra Pakistan, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri cumhurbaşkanları ile de yakın dostluklar kurdu. Baba Bush, Özal'dan "biraderim" diyerek söz ederken, Thatcher ekonomik konulardaki görüş beraberlikleri nedeniyle "ben de Özalcıyım" diyordu. Doğu'dan Batı'ya, Kuzey'den Güney'e pek çok seferler düzenleyen Özal'ın vefatı da yine bir dış gezi sonrasında, Orta Asya seyahatinin hemen ardından Çankaya Köşkü'nde vuku buldu.

'Olağanüstü işler yaptı' 

        Ufuk Güldemir'in 1992'de yayınladığı Teksas-Malatya kitabında, Türkiye'yi 1989'da ziyaret eden Amerikalı akademisyen Edward Luttwak'ın Özal hakkında, "Özal Batı ve İslam'ı çok iyi birleştirmiş bir lider. Arap dünyası böyle birisini çıkarabilmiş değil. Daha temel kültürel sorunlarını çözememişler" dediği yer alıyor. Aynı kitapta, 1982-1989 yılları arasında ABD'nin Ankara Büyükelçiliğini yapan ve 2002'de ölen Robert Strausz Hupe ise Özal'dan şöyle sözediyordu:

        "Özal'ı takdir ve sevgi duygularımla hatırlıyorum. Olağanüstü bir kişi ve olağanüstü işler yaptı. Karşısındaki sorunların yükü altında ezilmedi. Fevkalâde işler yaptı, ama insandır, her insan gibi onun da hataları olabilir. Türkiye'de çağlar boyunca büyük bir lider olarak hatırlanacak."

'Eleştirilere çok duyarlı' 

        Hupe'ye göre Özal, serbest piyasa ekonomisi ve siyasi demokrasi arasında birebir ilişki kuran, biri olmadan diğerinin olamayacağına inanan, Türkiye'yi Ortadoğu'nun Amerikası yapmak isteyen bir liderdi. Hupe, Güldemir'e şunları da söylemişti:

        "Özal dışardan eleştirilere karşı çok duyarlı, 'bizi rahat bırakın, ne yapacağımızı sizden iyi biliriz' demiyor. Dürüst bir adam. Elbette Türkiye'yi savunuyor. Yanından ağzından hiç Türkiye'yi eleştirel bir söz duymadım. Ama dinler. Yaptığı hareketlerden çok dikkatli dinlediğini anlarım. Avrupa ve Amerika kamuoyuna karşı çok duyarlı. Zaten Türkiye Avrupa Topluluğu'na girmek istiyorsa buna açık olmalı. Karşısındaki kişilerin iyi niyetli olduğunu kabul etmeli. Özal'da bu var. Ve Mr. Özal Türkiye'yi Avrupa Topluluğu'na sokmak istiyor. Hedefi bu."

Uzak görüşlü bir devlet adamıydı 

        Washington'daki Willard Oteli'nde Mart 1991'de Turgut Özal'a verilen bir yemekte konuşanlar Özal'ın çeşitli yönlerine dikkat çektiler. Ufuk Güldemir'in Teksas-Malatya isimli kitabında yemekte konuşan bazı ünlü isimlerin Özal hakkındaki görüşlerine şöyle yer verilmiş. Princeton Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Bernard Lewis, "Özal, herhangi bir ülkenin, herhangi bir Cumhurbaşkanı değildir. Kendisi, cesaret ve dirayet sahibi olduğu gibi uzak görüşlüdür de. Savaşın ne zaman çıkacağını, ne kadar süreceğini insanı hayretler içinde bırakacak bir doğrulukla tahmin etti. Bu uzak görüşlülük eğer çok nadir değilse bile eşsizdir" diyordu. American Enterprise Institute Başkanı Christopher DeMuth ise "Özal ekonomik özgürlüğün sadece vatandaşların refah düzeyinin yükselmesine değil, aynı zamanda siyasi özgürlük sorunlarının da çözülmesine yardımcı olacağının bilincindedir" diyordu. ABD Savunma Bakanı eski Yardımcısı Richard Perle ise şunları söylüyordu: "Bugün aklıma korumacılık ve devlet müdahalesi olan sistemler hangi liderlerin reforma ettiği sorusu geldiğinde üç kişinin adını hatırlıyorum: Thatcher, Reagan ve Özal. Sayın Özal, sizden ekonomik, ticaret dünya politikaları konusunda çok şey öğrendik. Ama hepsinden önemlisi şunu öğrendik: Vizyon ve cesaret sahibi insanların bu özelliği sadece belli konulara dönük değildir. Vizyon ve cesaret varsa bu onların ele aldığı tüm konularda kendini gösterir. İçte de dışta da."

ULUSAL KİMLİĞİ İSLAM'DA ARIYORDU 

        Amerikalı stratejist-yazar Lucille Pevsner de 1984'de yayınlanan "Türkiye'nin Politik Krizi (Turkey's Political Crisis)" isimli kitabında Özal'ın deneyimli bir siyaset adamı olduğunu kaydederek, "Özal'ın kişiliğinde İslam kültürü ve Batı teknolojisinin kayda değer bir harmanı vardır. Özal, ulusal kimliğin açıkça İslam mirası ve Ortadoğuda aranması yanlısıdır. İslamın kendisini Türkiye'de daha açıkça ifade edebilmesi ise demokratik bir gelişmedir. Özal aynı zamanda, Batıya yönelik olmakta da rahattır. Yükselen İslam, MSP çizgisinden soyutlanabildiği ölçüde siyasi açıdan ilerici bir hareket bile olabilir" diyordu.

'Özal reformist, Demirel popülist' 

        Dr. Herman Rainer, Turgut Özal ve Süleyman Demirel'i de biribiriyle kıyaslayarak şu görüşlere de yer veriyordu: "Her ikisi de mühendisti, merkez sağı ve sosyal çıkış yapan kitleleri hedef aldılar. Ama farlılıkları da vardı: Reformist ve gözükara Özal ile halk adamı popülist Demirel biribirinden ayrılıyordu. Özal, kendi reformlarını tavizsiz uyguladı ve ondan önceki ve sonraki hiçbir Türk politikacısının yapmadığı kadar askerlere meydan okudu. Karşılama törenine, şortu ve basketbol şapkası ile katıldı. Kuveyt krizi sırasında genelkurmay başkanı ile giriştiği iktidar mücadelesinin sonunda, modern Türkiye'de ilk defa olarak bir politikacı değil, Genelkurmay Başkanı Torumtay istifa etti. Özal, Demirel'i statükoculukla suçladı. Aslında 1971 ve 1980'de askerlerce görevinden uzaklaştırılan Demirel'in, 1990'lı yıllarda kendi reformlarını gerçekleştirmek konusunda yeterince cesareti yoktu. Özal, 1993'te öldü. Ondan sonra ise onun korktuğu olaylar gerçekleşti: Bazı uzmanların da ifade ettiği gibi Özal, Kürtler ve İslamcılarla var olan sorunu bir gerilim konusu olmaktan çıkarmıştı. Ama bugün, otoriter devleti meşrulaştırmak için eski düşman algılamaları yeniden canlandırıldı."

Bush'un telefon faturaları Özal yüzünden kabarmış!

        CNN Türk'te gösterilen, Mehmet Ali Birand ve Soner Yalçın'ın hazırladığı "Özallı Yıllar" belgeselinde George Bush, Turgut Özal'ın Saddam Hüseyin ile ilgili çok doğru tespitlerde bulunduğunu belirtiyor, olayların Özal'ı haklı çıkardığını kaydederek "Saddam gerçekten Kuveyt'i işgal etti. Bu noktadan sonra Özal ile çok aktif telefon görüşmeleri yapmaya başladık" diyordu. Bush, Özal'ın Saddam'ı sevmediğini belirterek, "Beni hep uyarırdı. Bir delilik yapabileceğini hep söylerdi. Neticesinde, işgalin başladığı ilk dakikalardan itibaren Özal ile ben çok yakın çalıştık ve Mübarek ve bölgedeki diğer liderlerle ilgili bana son derece yardımcı oldu" şeklinde konuşuyordu. Bush, Özal'la sık sık telefonla görüşüp bilgi alışverişinde bulunduğunu da hatırlatarak şunları söylüyordu: "Amerika, Özal'la konuşmaktan çok yüksek telefon faturaları ödedi. Onu sık sık arıyordum. Çünkü ondan çok güzel fikirler alıyordum. Çok güçlü fikirlere sahipti. Bana 'Saddam'ı az kayıp ile hemen yeneceksiniz onunla savaşmanız gerekebileceğinin farkına varmanız lazım diyen ilk liderlerden biriydi."

Kapı açıldı içeri şişman kısa boylu birisi girdi

        Avrupa Komisyonu eski Başkan Yardımcısı ve Fransa eski Dışişleri bakanı Claude Cheysson, 1983 seçimlerinden sonra Başbakan Turgut Özal'ın Brüksel gezisi sırasında kendisiyle yaptığı görüşmeyi gazeteci Mehmet Ali Birand 20 Nisan 1993 tarihli Milliyet'te şöyle anlatır: "Kapı açıldı ve içeri şişman, kısa boylu, çirkin bir insan girdi. Biz, tam takım hazırdık. Aramızda bakıştık. Konuşmaların ilk beş dakikası nezaket sözleriyle geçti. Arkasından Özal bize Ortadoğu'yu, Amerika'yı ve Türkiye'yi anlatmaya başladı. Öylesine ilginç saptamalar yapıyor, öylesine etkili sözler söylüyor ve öylesine etkili bir bakışla gelişmeleri anlatıyordu ki, biz donup kaldık. On dakika önce kapıdan giren şişman, kısa boylu o adam gitmiş ve yerine bütün odayı dolduran bir başka adam gelmişti. O günü hiç unutamam. Turgut Özal bu toplantıdan sonra AT Komisyonu'nun sözlerine en çok inandığı lider oldu."

Tabuları yıktı 

        Almanya'nın önemli gazetelerinden Frankfurter Allgemeine Zeitung'un 12 Eylül 2000 tarihli sayısında Dr. Hermann Rainer, Özal'ı anlatıyordu. Rainer, "1983'de Turgut Özal'ın Anavatan Partisi iktidara geldi. Özal, anglosakson pragmatizmi ile ülkeyi dışarıya açtı, ekonomiyi liberalleştirdi, politikayı tabularından arındırdı. İstanbul Boğaziçi Üniversitesi sosyolojı profesörü Nilüfer Göle, Özal dönemini Türkiye'nin tarihinde, 1923'de cumhuriyetin kurulmasından sonra ikinci büyük dönüm noktası olarak görüyor" diyordu. Yazar, Özal'ın Kürt sorunu ve dinsel kimlikle ilgili sorunları daha çok demokrasi ile karşıladığına dikkat çekerek, "Özal, tüketimi artırarak sosyal kalkınmayı destekledi. Bu, para kazanmayı, başarılı olmayı ve dünyanın bir parçası olmayı gerektiriyordu. Özal, Edirne'den Erzurum'a kadar Türk insanına bu düşünceyi miras olarak bıraktı" şeklinde devam ediyordu.

                                                                                                           Yeni Şafak 

Süleyman Demirel

Dokuzuncu Cumhurbaşkanı

Altı kere gitti yedi kere geldi

 

Görev süresi

16 MAYIS 1993
16 MAYIS 2000
       1 Kasım 1924'te Isparta'nın Atabey ilçesine bağlı İslamköy'de doğdu. İlköğrenimini doğduğu köyde, ortaokul ve liseyi Isparta ve Afyon'da bitirdi. Şubat 1949'da İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi'nden mezun oldu. Aynı yıl Elektrik İşleri Etüd İdaresi'nde göreve başladı.
        1948 yılında Nazmiye Hanım'la evlendi.
        1954 yılında Barajlar Dairesi Başkanlığı'na, 1955 yılında da Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'ne atandı. 1962-1964 yıllarında serbest müşavir-mühendis olarak çalıştı.
        Siyasî yaşamına, 1962 yılında, Adalet Partisi Genel İdare Kurulu üyeliği ile başladı. 28 Kasım 1964'de bu Partiye Genel Başkan seçilmesinin ardından, kurulmasını sağladığı ve Şubat-Ekim 1965 aylarında görev yapan koalisyon hükûmetinde Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı.
         10 Ekim 1965 genel seçimlerinde Isparta Milletvekili olarak Parlamento'ya girdi ve seçimlerde Adalet Partisi'nin tek başına iktidar olması üzerine Türkiye'nin 12. Başbakanı olarak Hükümeti kurdu. Süleyman Demirel, 4 yıl süren bu Hükümet'ten sonra 1969, 1970, 1975, 1977 ve 1979 yıllarında 5 kez daha hükümet kurdu.
        12 Eylül 1980 harekâtı üzerine görevden uzaklaştırıldı ve yedi yıl yasaklı olarak siyaset dışı kaldı. 6 Eylül 1987'de yapılan halk oylaması ile yasaklar kaldırıldı ve 24 Eylül 1987'de, Doğru Yol Partisi Genel Başkanlığı'na seçildi. 29 Kasım 1987'de yapılan genel seçimlerde Isparta Milletvekili olarak yeniden Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne girdi. 20 Ekim 1991'de yapılan genel seçimler sonrasında, Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin oluşturduğu 49. Hükümet'te Başbakan olarak görev aldı.
        16 Mayıs 1993'de, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı olarak seçildi. 16 Mayıs 2000 gününde görev süresini tamamlayarak Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı. 

A. Necdet Sezer

Onuncu Cumhurbaşkanı
Meclis dışından seçilen ilk cumhurbaşkanı

 

Görev süresi
16 MAYIS 2000
../../....
        13 Eylül 1941'de Afyon'da doğdu. 1958 yılında Afyon Lisesi'ni, 1962'de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Aynı yıl Ankara Hâkim adayı olarak göreve başladı. Askerliğini Kara Harp Okulu'nda Yedek Subay olarak yaptı. Sırasıyla, Dicle ve Yerköy Hâkimlikleri ve Yargıtay Tetkik Hâkimliği görevlerinde bulundu. Medeni Hukuk alanında 1977-1978'de Ankara Hukuk Fakültesi'nde yüksek lisans (master) öğrenimi yaptı. 7 Mart 1983'de Yargıtay üyeliğine seçildi. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Üyesi iken Yargıtay Genel Kurulu'nca belirlenen üç aday arasından Cumhurbaşkanı'nca 27 Eylül 1988 gününde Anayasa Mahkemesi asıl üyeliğine, Anayasa Mahkemesi Kurulu'nca da 6 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'na seçildi.      
        5 Mayıs 2000 gününde, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin onuncu Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve 16 Mayıs 2000 gününde görevine başladı.
        1964 yılında Semra Hanım'la evlenen Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer üç çocuk babasıdır. 

Abdullah Gül

ABDULLAH GÜL

GÖREV SÜRESİ 28 Ağustos 2007 ../../....

 

  Abdullah Gül 29 Ekim 1950’de Kayseri’de doğdu.
     Orta öğrenimini Kayseri Lisesinde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ne girdi. Mezuniyet sonrası aynı fakültede doktoraya başladı. Lisan öğrenmek ve doktora çalışmalarını yürütmek için burslu olarak gittiği Londra ve Exeter’de iki yıl kaldı. Türkiye’ye döndükten sonra Sakarya Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nün kuruluşunda çalıştı ve bu bölümde İktisat dersleri verdi. 1983 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden Doktora aldı.
       1983-1991 yılları arasında merkezi Cidde’de olan İslam Kalkınma Bankası’nda ekonomist olarak çalıştı.
        1991’de Uluslararası Ekonomi dalında Doçent oldu. 
     1991’de Refah Partisi Kayseri Milletvekili olarak Parlamento’ya girdi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi oldu.
       1992 tarihinde Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi üyesi oldu. Kültür, Tüzük, Siyasi İşler ve Ekonomik Kalkınma Komitelerinde çalıştı. 
       1993 yılında Refah Partisi Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı oldu. 
       1995’de Refah Partisi Kayseri Milletvekili olarak ikinci kez seçildi. TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi oldu. 
       1996-1997 tarihleri arasında 54. Hükümet döneminde Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü olarak görev yaptı. 
      1999 yılında Fazilet Partisi Kayseri Milletvekili seçilmesiyle üçüncü dönemi olarak Parlamentoya girdi.
        14 Mayıs 2000 tarihinde yapılan Fazilet Partisi Kongresinde Genel Başkan Adayı oldu. Genel Başkanlık yarışını az bir oy farkıyla kaybetmiş olmasına rağmen, kongrede elde ettiği netice, tüm siyasi çevrelerce büyük bir başarı olarak değerlendirildi.
       Fazilet Partisinin kapatılmasıyla birlikte, Yenilikçi Hareket'e önderlik etti. Yenilikçi Hareket, 14 Ağustos 2001'de Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) adıyla siyaset sahnesindeki yerini aldı.
       Abdullah Gül, AK Partinin Kurucular Kurulu üyesi olarak partileşme sürecindeki etkin rolünü sürdürdü ve Siyasi ve Hukuki İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve NATO Parlamenterler Meclisi üyesi oldu.
      2001 yılına kadar Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nde yürüttüğü başarılı çalışmalarından dolayı Abdullah Gül’e 2002’de “Pro merito“ madalyası ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi sürekli “Onursal Üyesi” ünvanı verildi.
      3 Kasım 2002’de AK Parti Kayseri Milletvekili seçilmesiyle dördüncü dönemi olarak parlamentoya girdi.
        16 Kasım 2002’de Başbakan olarak hükümeti kurmakla görevlendirildi.
        18 Kasım 2002'de Türkiye Cumhuriyeti’nin 58. Hükümeti’ni kurdu.
      14 Mart 2003'de Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlığında kurulan yeni kabinede Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak görev aldı.
       22 Temmuz 2007'de AK Parti Kayseri Milletvekili seçilerek beşinci dönemi olarak parlamentoya girdi.
      28 Ağustos 2007 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin onbirinci Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve görevine başladı
İngilizce bilen Abdullah Gül evli ve üç çocuk babasıdır.